O maltańskich wyspach 2015-07-02

Maltańskie zegary

W niektórych przewodnikach o Malcie można znaleźć pewną ciekawostkę dotyczącą zegarów na wieżach maltańskich kościołów. Mówi ona, że zwykle na wieżach można znaleźć dwa zegary. Pierwszy wskazuje poprawny czas, zaś drugi (namalowany) fałszywy. Ma to zmylić diabła by ten nie wiedział, która faktycznie jest godzina i nie zdążył porywać odchodzących dusz.

Oczywiście nie zawsze tak jest, czasem na kościele znaleźć można tylko jedna tarczę zegara (na drugiej wieży pozostawiono puste miejsce). Tak jest np. w Marsaxlokk, Gżirze czy Qrendi. Ale rzeczywiście na większości maltańskich kościołów (oczywiście tych z dwoma wieżami) znaleźć można dwie tarcze zegarowe. Np. w Żabbarze (prawy zegar) wskazuje cały czas 3:30, w San Ġiljan (St Julian’s) na kościele znajdującym się w zatoce Balluta (też prawy) pokazuje 10:10, w Mġarrze na Malcie (prawy) 11:45. Podobnie jest w innych miejscowościach i zwykle fałszywą godzinę pokazuje zegar na prawej wieży. Wyjątkiem na pewno jest kościół w miejscowości Xagħra na Gozo gdzie fałszywy jest lewy zegar, ustawiony na 11:48.

Kościół w miejscowości Żabbar

To jednak nie wszystko co na Malcie można znaleźć ciekawego w temacie zegarów kościelnych. Gdy pojedziemy do Mdiny staniemy przed Katedrą św. Pawła na tarczy zegara znajdującej się po lewej stronie dostrzeżemy cyfry arabskie od 1 do 31 (nieparzyste) a wewnątrz 12 liter G F M A M C L A S O N D. Jak łatwo się domyślić nie jest to zegar, ale kalendarz.Tajemnicze litery to po prostu pierwsze litery nazw miesięcy zaczerpnięte z języka włoskiego: Gennaio – styczeń, Febbraio – luty, Marzo – marzec, Aprile – kwiecień, Maggio – maj, Giugno – czerwiec, Luglio – lipiec, Agosto – sierpień, Settembre – wrzesień, Ottobre – październik, Novembre – listopad, Dicembre – grudzień.

Katedra św. Pawła w Mdinie

Kalendarz na lewej wieży Katedry św. Pawła w Mdinie

Taki sam kalendarz znajduje się też na lewej wieży kościoła N.M.P. w Moscie, a kolejny podobny w miejscowości Mellieħa. Tu jednak litery są trochę inne J F M A M G L A S O N D (pierwsze litery nazw miesięcy w języku maltańskim).

Górny fragment fasady kościoła parafialnego w Mellieħa [1]

Kalendarz na lewej wieży kościoła parafialnego w Mellieħa [1]

Kolejna ciekawostka to zegary na kościele św. Filipa w Żebbuġ. Tu na lewej tarczy mamy cyfry od 1 do 31 i 7 trzy literowych skrótów: LUN, MAR, MER, GIO, VER, SAB, DOM. Znów z pomocą przychodzi nam język włoski: Lunedi – poniedziałek, Martedì – wtorek, Mercoledì – środa, Giovedi – czwartek, Venerdì – piatek, Sabato – sobota, Domenica – niedziela.

Kościoła św. Filipa w Żebbuġ [2]

Kalendarz na lewej wieży kościoła św. Filipa w Żebbuġ [2]

Ostatnie dwa ciekawe “zegary” jakie udało mi się znaleźć znajdują się w Valletcie. Są do siebie bardzo podobne i też są kalendarzami. Pierwszy z nich, na Konkatedrze św. Jana, złożony jest z trzech tarcz: osobno godzinę (największa tarcza, z cyframi rzymskimi), osobno dzień miesiąca (po lewej) i nazwę dnia tygodnia (po prawej). Drugi znajduje się na wieży w Pałacu Wielkiego Mistrza i nosi nazwę Pinto’s Clock. Jego środkowa tarcza pokazuje godzinę, lewa miesiąc, prawa numer dnia a górna (nad godzinową) fazę księżyca.